เมื่อแสงสว่างจากหลอดไฟกลายเป็นสิ่งสำคัญในชีวิตประจำวันที่ช่วยอำนวยความสะดวกให้กับมนุษย์ ทำให้เรามองเห็นสิ่งต่าง ๆ ได้ชัดเจนขึ้น หรืออาจถูกใช้เพื่อตกแต่งสถานที่ให้สวยงาม สร้างบรรยากาศให้น่าสนใจ ไม่ว่าจะเป็นที่อยู่อาศัย โรงเรียน อาคารสำนักงาน ห้างสรรพสินค้า หรือแหล่งท่องเที่ยวยามราตรี การเลือกใช้หลอดไฟจึงต้องเลือกให้เหมาะสมกับสถานที่และตรงตามจุดประสงค์ของการใช้งาน วันนี้เราจะมาแนะนำหลอดไฟ 5 ประเภท ลองมาดูกันว่าแต่ละประเภทเหมือนหรือแตกต่างกันอย่างไรบ้าง
1) หลอดอินแคนเดสเซนต์ (Incandescent Lamp)
หลอดอินแคนเดสเซนต์ (Incandescent Lamp) หรือที่เรามักเรียกว่า หลอดไส้ ส่วนใหญ่ใช้ทังสเตนเป็นไส้หลอด มีหลักการทำงานคือเมื่อกระแสไฟฟ้าไหลผ่านไส้หลอด จะเกิดความร้อนแล้วเปล่งแสงออกมา ข้อดีคือมีขนาดเล็ก ราคาถูก แต่ข้อเสียคืออายุการใช้งานสั้น ประมาณ 1,000 – 1,500 ชั่วโมง กินไฟมาก และสูญเสียพลังงานออกมาในรูปของความร้อนสูง ในอดีตมักใช้ตามอาคารบ้านเรือนทั่วไป แต่ความนิยมลดลงไปเรื่อย ๆ เนื่องจากมีหลอดไฟประเภทอื่นที่มีประสิทธิภาพสูงกว่าให้เลือกใช้
2) หลอดแฮโลเจน (Halogen Lamp)
หลอดแฮโลเจน (Halogen Lamp) เป็นหลอดอินแคนเดสเซนต์ชนิดหนึ่ง เมื่อกระแสไฟฟ้าไหลผ่านไส้หลอด เกิดความร้อนแล้วเปล่งแสงออกมาเช่นกัน แต่ภายในหลอดมีการบรรจุสารตระกูลแฮโลเจน เช่น ไอโอดีน เพื่อช่วยลดการสึกกร่อนของไส้หลอดทังสเตน ทำให้ทนทานขึ้น มีอายุการใช้งานประมาณ 1,500 – 3,000 ชั่วโมง แต่ยังคงสูญเสียพลังงานออกมาในรูปของความร้อนสูง มักใช้กับงานประเภทส่องเน้น เช่น อุปกรณ์ทางการแพทย์บางชนิด ตู้แสดงสินค้า มุมอับของบ้าน เป็นต้น
3) หลอดฟลูออเรสเซนต์ (Fluorescent Lamp หรือ Fluorescent Tube)
หลอดฟลูออเรสเซนต์ (Fluorescent Lamp หรือ Fluorescent Tube) เป็นหลอดลักษณะยาวที่พบเห็นได้ทั่วไปตามบ้านพักอาศัยและอาคารสำนักงาน มีหลักการทำงานคือเมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านขั้วไฟฟ้าที่บริเวณปลายหลอด ทำให้ไอปรอทที่บรรจุภายในหลอดเกิดการเคลื่อนที่และคายพลังงานออกมาในรูปของรังสีอัลตราไวโอเลตซึ่งมองไม่เห็นด้วยตาเปล่า และเมื่อรังสีนั้นไปกระทบกับสารเรืองแสงที่ฉาบไว้บริเวณผิวด้านในของหลอด จึงเปล่งแสงที่มองเห็นได้ออกมา ให้แสงสว่างมากกว่าหลอดไส้ประมาณ 5 เท่า โดยใช้พลังงานไฟฟ้าเท่ากัน เกิดความร้อนต่ำ มีอายุการใช้งานตั้งแต่ 6,000 ถึง 20,000 ชั่วโมง
4) หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ (Compact Fluorecent Lamp)
หลอดคอมแพคฟลูออเรสเซนต์ (Compact Fluorescent Lamp) เป็นหลอดฟลูออเรสเซนต์ขนาดเล็ก เรามักเรียกว่า หลอดตะเกียบ มีขนาดกะทัดรัด ให้ความสว่างสูง เกิดความร้อนต่ำ มีอายุการใช้งานตั้งแต่ 7,500 – 10,000 ชั่วโมง เหมาะกับโรงงานหรืออาคารเชิงพาณิชย์
5) หลอดแอลอีดี (LED Lamp)
หลอดแอลอีดี (LED Lamp) ชื่อเต็มคือ Light-Emitting Diode หรือ ไดโอดเปล่งแสง ทำจากสารกึ่งตัวนำ ให้แสงสว่างได้เมื่อมีกระแสไฟฟ้าไหลผ่านสารกึ่งตัวนำนั้นแล้วอิเล็กตรอนมีการคายพลังงานออกมาในรูปของแสง ประหยัดพลังงานมากกว่าหลอดไฟประเภทอื่น เกิดความร้อนน้อยมาก มีอายุการใช้งานประมาณ 15,000 – 50,000 ชั่วโมง หลอดแอลอีดีจึงถูกนำมาใช้งานหลากหลาย เช่น ระบบส่องสว่างในอาคารและนอกอาคาร ไฟส่องสว่างรถยนต์ ป้ายสัญญาณ ป้ายไฟ และจอแสดงภาพ
ภาพประกอบ
พัทธนันท์ ประดิษฐ์นันกุล
อ้างอิง
https://ledinfinite.com/typeoflamp
https://www.nstda.or.th/th/nstda-knowledge/1816-light-bulb
http://www.pea-encom.com/index.php?mo=3&art=42142192
http://www2.dede.go.th/bhrd/old/Download/Document/rakenergy/NO7.pdf
